Afrika yükselişte: Gine’ye…
Afrika yükselişte: Gine’ye yeniden “enerji” verilmesi
Türk şirketi ILTEKNO, operasyon direktörüne göre çözülmesi gereken temel problemlerin başında gelen enerji konusunda, sektördeki varlığını yıllar geçtikçe kabul ettirdi.
ILTEKNO’nun Afrika Operasyonları Direktörü Nami Işık, 2014 yılında Ebola krizi esnasında ülkeye vardığında, Gine’de keşfedilecek çok şey olduğundan şüphe duymuyordu.
Enerji alanında faaliyet gösteren ILTEKNO, “ülkedeki santrallerin bakım işi için gelmişti” ancak sonunda ülkeye daha fazla yatırım yapmaya karar verdi.
Başlarda çok zorlanılsa da, bu şu an Işık’ın pişmanlık duymadığı bir karar.
Işık, “Tırmanan Ebola krizi yüzünden birçok kişi Gine’ye gelmememiz konusunda bize uyarılarda bulundu, ancak Gine halkının umutsuzluğunu fark ettiğimizde burada kalmaya karar verdik” diye konuştu ve şöyle devam etti:
“Buraya geldiğimiz ilk günü hatırlıyorum. Havaalanından otele geçerken yolda hiç ışık görememiştik. Yollar bir karanlığın içinde uzanıyordu ve bir tek sokak lambası dahi yoktu. Şehir merkezi bile elektriksizdi. Bu da bizi hayli şaşırtmıştı. Mevcut santraller de bakım eksikliği nedeniyle çalışır vaziyette değildi.
Avrupalı firmalar bir yıl içerisinde tamamlamak üzere 6-7 milyon dolarlık bütçeler talep ediyorlardı. Biz ise tüm bakım işlerini bir ay gibi kısa bir sürede, 400 bin dolar civarında bir bütçeyle tamamladık.”
Bugün, Gine Devleti’ne ait Konakri’deki iki santralin bakım ve işletmesini sağlıyoruz. Santral işletme işinin başından itibaren de Gine, aniden yabancı firmaların ve Dünya Bankası’nın ilgi odağı haline geldi.”
Operasyon direktörüne göre enerji, Gine’de çözülmesi gereken temel problem.
– “Cumhurbaşkanımızın gelişinden sonra inşa etmeye karar verdik.”
Işık, firmanın 2015 yılında Gine gibi zor bir ülkeye yatırıma başladığında çok fazla sorunla yüzleşmek durumunda kaldıklarını söyledi.
“Gine Devleti bize destek verdi, ancak uluslararası bazı yapıların projeyi yavaşlatma girişimleri oldu. İtiraf etmek gerekirse o dönemlerde biraz umutsuzluğa kapıldık” diye konuştu.
“Ancak cumhurbaşkanımızın 2016’daki resmi ziyaretinden sonra işler farklı bir boyut kazandı. Cumhurbaşkanı Gine’ye gelmeden önce burada biraz yalnız hissediyorduk. Gine Devleti ile iyi ilişkileri içerisindeydik fakat bunlar da yetersiz kalıyordu. Bu ziyaret bir yılda çok şeyi değiştirdi. Türk Hava Yolları direk seferler düzenlemeye başladı, Maarif Fonu ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı geldi.
Artık yalnız olmadığımızı hissettik ve bu bizim için inanılmaz bir motivasyon kaynağı oldu. O zamandan beri çabamızı iki katına çıkardık. Önceden ‘bir süre kalır sonra döneriz’ diye düşünüyorduk. Ama şu anda Gine’de inşa edeceğimiz şirket binamız için inşaat hazırlıklarını yapıyoruz. Bunların hepsi Erdoğan’ın ziyaretinden sonra oldu” dedi.
Türkiye’den Gine’ye her hafta iş adamı delegelerinin geldiğinin altını çizen Işık, Türk yatırımcılarının bölgeden çok avantajlı bir şekilde yararlandığını vurguladı.
Işık, pazardaki “Türkler hızlı ve iyi çalışır” algısının artık saha üzerinde de yerini aldığını fark ettiğini söyledi ve dikkati inşaat malzemeleri, boya fabrikaları ve balık üretimi gibi ülkenin temel ihtiyaç kaynaklarına çekti.
İş adamlarına kısa vadeli projelerdense uzun vadeli yatırımlara yönelmelerini tavsiye eden Işık, pazara ilk giren firmaların, henüz pazarda rakip yokken mutlaka kazanacağını vurguladı.
“Gine halkı hiçbir zaman geldiğimizi ve bu zor dönemlerde burada kaldığımızı unutmadı” diyen Işık, Türkiye’nin bölge için özel bir konumda olduğunu da sözlerine ekledi.
ILTEKNO’nun mevcutta 60 Türk ve 45 Gineli çalışanı var. Toplamda 40 milyon Euro’luk yatırım yapan firmanın geliri yaklaşık 10 milyon Euro’ya kadar ulaşıyor. Bu sayı her yıl yüzde 4-5 oranında büyüyor.
2015 yılında santralin işletmesine başlayan firma, altı yıl boyunca işletime devam edecek ve bu süre sonunda devam edip etmemeye karar verecek.
Daha önce Irak’a da yatırım yapan şirket, Gine’den sonra Senegal’de de bir projeyi hayata geçirme hazırlıkları yapıyor.
AA
